Rezime

Proučavajući stvaralaštvo krimskog neimara N.P. Krasnova kao umetnika koji je doprineo razvoju suvremenih pravaca arhitekture, poznati stručnjak zaumetnost F.G. Berenštan je pisao u članku s retkom iz pesme Puškina u nazivu «Čaroban zavičaj, uteha očiju»: «Postoji relativno malo neimara koji imaju sreću graditi u sličnim uslovima. Ali N.P. Krasnov je bio takav srećko»

Mladi maturant Moskovskog učilišta slikarstva, kiparstva i neimarstva došao je u Jaltu, banju na judu Rusije koja se brzo razvijala početkom leta 1887 godine i bio je primljen na dužnost gradskog arhitektora. U to vreme on je imao samo 23 godine.

Južna obala Krima je ga očarao ekzotikom prekrasnih pejzaža, koji izazivaju želju graditi ovde nešto neobično, romantično. Krasnov je tanano i duboko osetio specifičnost Jalte, ono što su latini nazivali «duh grada»: ovaj grad mora donositi ljudima zdravlje i radost kontakta s čarobnom prirodom, a njegova arhitektura odgovarati beskonačnoj raznovrsnosti unikatnog kraja.

Osnovno stvaralačko traganje Nikolaj Krasnov upućuje na harmonično spajanje novih principa arhitekture — slobodnog komponiranja i stvaranja opsega zgrada s dekorativnima elementima istorijskog stila.

U Jalti u potpunoj meri pokazalo se talent neimara kao urbanista, ali najsjajniji trag on je ostavio u salaškoj gradnji i stvaranju dvorsko-parkovih ansambla na južnoj obali Krima.

Njegovi naručivalci su bili ne samo aristokrati, industrijalci, vojnici, radnici umetnosti ali čak i obitelj Romanovih.

Iz opsežnog popisa delova Nikolaja Petrovića za period između 1895 i 1914 godine — najvećeg procvata njegove delatnosti — posebnu pažnju privlačuju svetsko poznati Livadijski dvorac — letnja rezidencija poslednjeg ruskog imperatora Nikolaja II, dvorac «Djuber» velikog kneza Petra Nikolajevića, hram preobraženja Gospoda i Svete Nine i dvorac u imanju velikog kneza Georgija Mihajlovića «Haraks», dvorci Jusupovih u Koreizi i u Kokkozi, vila «Ksenija» u Semijizu, banka «Društva uzajamnog kredita» u Simferopolju.

U oktobru 1911 godine N.P. Krasnov je postao Arhitektor Najvećeg Dvora, a 1913 godine Peterburgska Akademija umetnosti dosudila mu je titulu akademika.

U vreme građanskog rata Nikolaj Petrović emigrira isprva na Maltu, a onda na poziv vlade Kraljevstva srba, hrvata i Slovenaca (od 1929 godine — Kraljevstvo Jugoslavija) prelazi u Beograd.

Jugoslavija je postala za ruskog arhitektora druga domovina, koja je dala utočište njegovoj porodici i pružila mogućnost nastavljati omiljeni posao. Ovde on je izvršio nekoliko velikih narudžbi države i Kraljevskog Dvora, renovirao je građe svetovne i crkvene arhitekture, podizao je sponenike vojnicima koji su poginuli u Prvom svetskou ratu.

N. P. je umreo 8 decembra 1939 godine i sahranjen je u ruskom sektoru Beogradskog groblja.

Ni ujednoj vrsti umetnosti stil određenog istorijskog perioda života društva ne ispoljavao se tako slikovito i tačno kao u arhitekturi. Umetničko nasleđe akademika N.P. Krasnova prekrasno potvrđuje ovu istinu.

Dvorci i vili Južne obale početka XX veka predstavljaju lik Rusije ouči revolucije. Oni zadivljavaju osobenošću, istančanim ukusom, harmonično spajaju modern i istorijske arhitekturne stilove. A strogi akademizam monumentalnih veličanstvenih administrativnih zgrada podignutih u Beogradu darovitim ruskim neimarom bio je pozvani oličiti ideju učvršćivanje državnotvomosti mlade Jugoslavije.